Zmianę zasad odpowiedzialności za długi zmarłego przynosi nowelizacja kodeksu cywilnego, która 18 października 2015 roku wchodzi w życie, a w zakresie skutków milczenia spadkobiercy w pierwszych 6 miesiącach od dnia, w którym dowiedział się on o tytule swojego powołania dotyczyć będzie wyłącznie spadków otwartych po tej dacie.
Do tej pory, jeśli w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania nie złożył on oświadczenia o odrzuceniu spadku albo o przyjęciu spadku z ograniczeniem odpowiedzialności za długi, przyjmował spadek z długami (wprost), za które odpowiadał majątkiem odziedziczonym oraz całym swoim własnym majątkiem.
Dobrodziejstwo inwentarza
Od dnia 18 października 2015 roku milczenie spadkobiercy oznaczać będzie przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza.
Inwentarz to aktywa spadkowe: nieruchomości, ruchomości, gotówka, prawa majątkowe itp. pomniejszone o długi spadkodawcy, np. niespłacone przez zmarłego pożyczki. Kwota inwentarza jest w tym przypadku kluczowa, gdyż tylko do jej wysokości spadkobierca bądź spadkobiercy będą spłacać długi zmarłego.
W praktyce oznacza to że jeśli spadkodawca zostawił niespłacony kredyt na 200.000,00 zł zł i mieszkanie warte 150.000,00 zł, spadkobierca będzie spłacał zadłużenie spadkodawcy tylko do kwoty 150.000,00 zł. Sytuacja wygląda obiecująco niestety głównie teoretycznie – jeżeli Wierzyciel jest zainteresowany zajęciem otrzymanego w spadku lokalu i przeprowadzeniem jego sprzedaży. Należy pamiętać, że w sytuacji jak powyżej wierzyciel może dokonać wyboru i zamiast zająć mieszkanie które wchodzi w skład spadku – może zająć do wysokości zadłużenia na przykład rachunek bankowy spadkobiercy, jego wynagrodzenie bądź inne jego nieruchomości jeśli uzna, że są łatwiejsze do sprzedaży. W takiej sytuacji spadkobierca będzie musiał we własnym zakresie sprzedać odziedziczony lokal, a z otrzymanych środków spłacić wierzyciela.
Wobec powyższego jeżeli spadkobiercy jest wiadome, że wysokość zadłużenia przekracza wysokość aktywów, nadal korzystniejszym rozwiązaniem będzie złożenie w 6 miesięcznym terminie oświadczenia o odrzuceniu spadku po zmarłym.