VAT czy PCC przy sprzedaży terenu budowlanego

Sprzedaż nieruchomości stanowiącej teren budowlany, a więc przeznaczonej w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod budownictwo mieszkaniowe lub nieruchomości dla której została wydana decyzja o warunkach zabudowy nie oznacza z automatu opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Aby dostawa nieruchomości podlegała VAT, sprzedający musi działać w charakterze podatnika podatku VAT –

„czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży dokonanych w danej sprawie nie ma charakteru decydującego. Zakres transakcji sprzedaży nie może stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Trybunał stwierdził, że dużych transakcji sprzedaży można dokonywać również jako czynności osobistych. Zdaniem TSUE nawet dokonanie podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej sama z siebie nie jest decydująca. Nie ma takiego charakteru również długość okresu, w jakim te transakcje następowały, ani wysokość osiągniętych z nich przychodów. Sytuacja jest odmienna dopiero, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców. Takie aktywne działania mogą polegać na przykład na uzbrojeniu terenu albo na działaniach marketingowych. (por. wyroki TSUE z 20.06.1996 r. w sprawie C-155/94, z 15.09.2011 r. w sprawie C-180/10). 

Dla ustalenia zawodowego profilu działalności sprzedawcy nieruchomości istotne będą również takie okoliczności, jak przykładowo nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, uzbrojenie terenu, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, a także uzyskanie przed sprzedażą decyzji o warunkach zagospodarowania terenu (zabudowy), czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru (por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4.04.2019 r., sygn. akt I FSK 449/17, z 17.04.2019 r., sygn. akt II FSK 690/18). Wymienione aktywności mogą uzasadniać, iż dana osoba traktuje sprzedaż nieruchomości jako zawodowa działalność.

Podsumowując, nie każda sprzedaż dużej lub wielu nieruchomości będzie stanowiła o charakterze działalności gospodarczej. Niemniej, różnica pomiędzy zawodową a prywatną sprzedażą jest dość płynna i wymaga wnikliwej analizy, przy której należy zwracać uwagę na aktywność i działania podejmowane przez sprzedawcę.”

za: Paweł Terpiłowski, Radca prawny, Kierownik Zespołu ds. Podatków Pośrednich w ECDP Tax Żuk Komorniczak i Wspólnicy sp. k.