Dnia 18 listopada 2015 roku weszła w życie ustawa z dnia z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji która rozszerzyła katalog uprawnień gminy wynikających z prawa pierwokupu przy sprzedaży nieruchomości.
Rewitalizacja to proces, którego celem jest wyprowadzanie ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych a więc obszarów obejmujących całość lub część obszaru zdegradowanego, cechujących się szczególną koncentracją negatywnych zjawisk. Oznacza to, że takim obszarem rewitalizacji mogą być objęte zarówno nieruchomości stanowiące działki gruntu, ale również całe poszczególne ulice czy dzielnice.
Gmina podejmując uchwałę o ustanowieniu obszaru rewitalizacji może postanowić o ustanowieniu na swoją rzecz prawa pierwokupu w odniesieniu do wszystkich nieruchomości (a więc zarówno „gruntowych” jak i „lokalowych”) znajdujących się na obszarze rewitalizacji, jak również o ograniczeniu lub wręcz zakazie wydawania dla obszaru rewitalizacji decyzji o warunkach zabudowy.
W drodze uchwały rady gminy stanowiącej akt prawa miejscowego na obszarze rewitalizacji może zostać ustanowiona Specjalna Strefa Rewitalizacji (SSR) która jest obszarem stosowania szczególnych norm prawnych z zakresu m.in. planowania przestrzennego i gospodarki nieruchomościami. Co do wszystkich nieruchomości położonych na obszarze Specjalnej Strefy Rewitalizacji gminie przysługuje ustawowe prawo pierwokupu.
Co to oznacza dla stron umowy sprzedaży nieruchomości? Zbywca będzie zobowiązany poza standardowymi dokumentami dostarczyć również wydany przez Urząd Miasta dokument wydany w ramach dostępu do informacji publicznej, (na podstawie art. 217 ustawy Kodeks postępowania administracyjnego) z którego będzie wynikało że działka lub lokal nie leżą w strefie, co do której została podjęta przez Radę Gminy uchwała o ustanowieniu obszaru rewitalizacji zastrzegająca prawo pierwokupu na rzecz gminy oraz że nie leżą w Specjalnej Strefie Rewitalizacji. Dla strony kupującej istotne będzie, aby z tego dokumentu wynikało również, że w stosunku do danej działki nie ma żadnych ograniczeń związanych z wydawaniem warunków zabudowy.
Z pewnością wydłuży to okres przygotowywania transakcji, jednak umowa sprzedaży zawarta z pominięciem przepisów o ustawowym pierwokupie gminy będzie bezwzględnie nieważna.