Odwołanie wykonanej darowizny

Odwołanie wykonanej darowizny może zostać dokonane nawet kilka lat po jej wykonaniu, jednak jedynie w szczególnych przypadkach określonych przez Kodeks cywilny.

Darowizna wykonana to taka, w której przedmiot darowizny – bez względu na to czym jest – obciążył majątek darczyńcy i został przekazany obdarowanemu. Nieco inaczej wygląda sytuacja odwołania darowizny jeszcze nie wykonanej – cofnięcie takiej darowizny będzie możliwe w sytuacji, gdy po zawarciu umowy stan majątkowy darczyńcy uległ takiej zmianie, że jej wykonanie może spowodować uszczerbek dla jego własnego majątku. Przesłanka niedostatku darczyńcy nie może być jednak powodem do odwołania darowizny, która została już wykonana.

Zgodnie z brzmieniem art. 898 kc darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności, przy czym niewdzięczność ta musi mieć miejsce po zawarciu umowy darowizny. Czyn lub zaniechanie będący przejawem rażącej niewdzięczności musi być wymierzony bezpośrednio, lub pośrednio w darczyńcę. Przykładami zachowań mieszczących się w ramach rażącej niewdzięczności są m.in.:

  • przemoc fizyczna (np. pobicie),
  •  znęcanie się,
  •  nieudzielenie pomocy, mimo oczywistych możliwości,
  •  nie wypełnianie obowiązku alimentacyjnego mimo oczywistych możliwości,
  •  zaniedbanie w przypadku osoby nieporadnej (np. schorowanej),
  •  przemoc psychiczna,
  •  poważne pomówienie – np. złożenie fałszywego zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, publiczne ,lżenie,
  •  oszustwo (na dużą skalę),
  •  kradzież.

Do odwołania darowizny uprawniony jest darczyńca oraz jego spadkobiercy. Jeśli chodzi o tych drugich, proces odwołania mogą zainicjować jedynie w przypadku, gdy darczyńca w chwili śmierci był uprawniony do odwołania albo gdy obdarowany umyślnie pozbawił darczyńcę życia lub umyślnie wywołał rozstrój zdrowia, którego skutkiem była śmierć darczyńcy.

Odwołanie darowizny następuje poprzez złożenie obdarowanemu oświadczenia na piśmie o odwołaniu darowizny. Pismo powinno zawierać uzasadnienie oraz, dodatkowo, żądanie zwrotu przekazanego przedmiotu. Należy zaznaczyć, że samo oświadczenie nie przywraca pierwotnego stanu własności przedmiotu darowizny. Oznacza to, że w momencie cofnięcia darowizny zobowiązuje się obdarowanego do złożenia oświadczania o zwrotnym przekazaniu przedmiotu darowizny, przy czym jeżeli przedmiotem darowizny było prawo własności nieruchomości, przeniesienie tego prawa z powrotem na darczyńcę wymaga złożenia przez obdarowanego odpowiedniego oświadczenia przed notariuszem. W sytuacji, gdy obdarowany nie godzi się na przekazanie przedmiotu darowizny, darczyńca może dochodzić swoich praw przed sądem, wytaczając powództwo o stwierdzenia obowiązku złożenia przez obdarowanego woli co do przeniesienia własności na darczyńcę. r

W przypadku darowizny niewykonanej jej odwołanie pociąga za sobą fakt jej upadku z mocy prawa.

W przypadku darowizny wykonanej, jej odwołanie możliwe jest w ciągu roku od dnia, w którym darczyńca dowiedział się o dokonanym przez obdarowanego  akcie niewdzięczności.

źródło: http://prawo.gazetaprawna.pl/artykuly/796747,kiedy-i-jak-mozna-odwolac-darowizne.html